Dọa gần, đe xa
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Dừng tuyển sinh lớp 6 trường THPT chuyên có gây sốc?
Đây là lần thứ 3 cả 2 đội Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM và Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn tham dự giải TNSV. Nhưng cả 3 lần dù thi đấu rất nỗ lực, họ không thể vượt qua vòng bảng.Với đội Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM, ở mùa lần I - 2023, họ bị loại một cách sít sao do chỉ thua hiệu số bàn thắng bại giữa 3 đội bằng điểm ở vòng loại. Mùa lần II - 2024, họ khởi đầu thuận lợi với trận thắng đội Phân hiệu Trường ĐH Giao thông vận tải tại TP.HCM tỷ số 2-0. Nhưng rồi để thua quá đậm trước đội mạnh Trường ĐH Sư phạm TDTT TP.HCM tới 0-9, khiến sau đó thua luôn đội Trường ĐH Y Dược TP.HCM tỷ số 1-3 và bị loại trong tiếc nuối.Trong khi đó, đội Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn qua mỗi mùa giải đều có sự đầu tư và chuẩn bị chu đáo, nhưng vẫn chưa thể tìm được trận thắng đầu tiên sau 2 mùa trước đó đều để thua các trận vòng bảng. Tuy nhiên, thầy trò HLV Phạm Tuấn Đạt không bao giờ bỏ cuộc. Bất chấp có lần thứ 3 đã bị loại ngay vòng loại, nhưng trước trận cuối cùng với đội Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM, họ khẳng định quyết tâm thi đấu với mọi nỗ lực cao nhất.Nếu giành chiến thắng, đội Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn sẽ có lời chia tay rất đẹp ở mùa giải TNSV lần III - 2025 cúp THACO với chiến thắng đầu tiên. Qua đó, sẽ tạo sự khích lệ rất lớn cho đội tiếp tục chuẩn bị để trở lại với mùa giải sau với thực lực tốt hơn, tranh chấp vé vào vòng play-off.
'Khám sức khỏe' doanh nghiệp bất động sản niêm yết
Trong một đoạn của buổi phỏng vấn trên chương trình truyền hình “Full Measure” được đăng tải ngày 15.3, ông Trump được hỏi về lời cam kết khi tranh cử rằng sẽ giải quyết xung đột tại Ukraine trong 24 giờ. “Chà, tôi chỉ đùa khi nói thế. Ý thật sự của tôi là muốn giải quyết ổn thỏa vấn đề này và tôi nghĩ mình sẽ thành công”, ông Trump nói.Theo AP, đây là lời thừa nhận hiếm thấy của ông Trump. Trong suốt chiến dịch tranh cử, ông Trump tự tin khẳng định có thể sớm liên hệ với giới chức Nga và Ukraine để hai bên ngồi đàm phán chấm dứt xung đột.Cũng trong buổi phỏng vấn trên, ông Trump được hỏi sẽ làm gì nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin không đồng ý thỏa thuận ngừng bắn. “Đó là tin dữ cho thế giới vì đang có quá nhiều người bỏ mạng. Tuy nhiên, tôi nghĩ ông ấy sẽ đồng ý. Tôi nghĩ tôi biết ông ấy khá rõ”, Tổng thống Mỹ đáp.Triển vọng ngừng bắn tại Ukraine những ngày qua có dấu hiệu lạc quan sau khi ông Putin bày tỏ sự ủng hộ với các đề xuất hòa bình. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga cũng đặt ra những điều kiện đối với Ukraine và phương Tây.Trong diễn biến khác, ông Trump ngày 15.3 thông báo bổ nhiệm ông Joseph Keith Kellogg làm đặc phái viên về Ukraine. “Là một chuyên gia quân sự ông Kellogg sẽ làm việc trực tiếp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và giới lãnh đạo Ukraine. Ông ấy biết rõ họ và hai bên có mối quan hệ làm việc rất tốt với nhau”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Ngày 18.2, thông tin từ Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, các bác sĩ Trung tâm Chấn thương chỉnh hình bệnh viện này vừa liên tiếp phẫu thuật thay khớp háng thành công cho 3 bệnh nhân từ 93-104 tuổi, để điều trị gãy cổ xương đùi và liên mấu chuyển xương đùi.Các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng gãy cổ xương đùi và liên mấu chuyển xương đùi kèm theo bệnh lý nền phức tạp.Trường hợp đầu tiên là cụ L.V.B, (104 tuổi, ở Cần Thơ) vào viện trong tình trạng đau háng bên trái sau té khi đi lại trong nhà. Bệnh nhân được chẩn đoán gãy cổ xương đùi phải, tăng huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ, xẹp nhẹ thùy dưới hai phổi, suy thận cấp hồi phục. Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định phẫu thuật thay khớp háng trái bán phần cho bệnh nhân. Tương tự, cụ L.T.T (93 tuổi, ở Sóc Trăng) cũng được chẩn đoán gãy cổ xương đùi trái, tăng huyết áp, lão suy. Trường hợp thứ 3 là cụ ông P.T.N, 99 tuổi, địa chỉ ở Đồng Tháp được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ trong tình trạng đau háng bên phải, hạn chế vận động, sau khi trượt ngã.Kết quả ghi nhận bệnh nhân N. bị gãy phức tạp đầu trên xương đùi phải, có nhiều bệnh lý nội khoa kết hợp như tăng huyết áp nhiều năm có điều trị, thiếu máu cục bộ cơ tim, tắc động mạch đùi nông trái mạn tính… Sau hội chẩn, bệnh nhân được thay khớp háng phải bán phần chuôi dài.Hiện tại, sau phẫu thuật, 3 bệnh nhân đều tỉnh, sinh hiệu ổn định, có thể ngồi, ăn uống và tập đi lại với khung hỗ trợ, dự kiến ra viện trong vài ngày tới.Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Thống Em, Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, cho biết gãy cổ xương đùi và gãy xương vùng liên mấu chuyển xương đùi ở những bệnh nhân trên 80 tuổi thường khó lành. Do đó giải pháp phẫu thuật thay khớp nhằm giúp cho người bệnh mau phục hồi vận động đi lại, đồng thời tránh các biến chứng do phải nằm lâu, bất động. Cũng theo bác sĩ Thống Em, trước đây, thay khớp háng ở người lớn tuổi là thách thức đối với các phẫu thuật viên và gây mê vì người lớn tuổi thường sức yếu, có nhiều bệnh lý đi kèm nhất là bệnh tim mạch. Tuy vậy, với sự tiến bộ y học hiện nay, nếu thể trạng người bệnh cho phép, cùng với đó là khâu chuẩn bị đầy đủ thì bệnh nhân lớn tuổi hoàn toàn có thể trải qua một cuộc phẫu thuật an toàn; qua đó cải thiện rõ rệt chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.
Một số tiện ích mở rộng game offline thú vị cho Chrome
Ngày 11.2, Ban Chỉ huy quân sự H.Bù Đốp, tỉnh Bình Phước phối hợp cùng Đảng uỷ - UBND xã Thanh Hòa tổ chức khởi công xây dựng nhà tình nghĩa quân – dân cho gia đình tân binh Dương Duy Khánh (19 tuổi, ngụ ấp 9, xã Thanh Hòa), là thanh niên trúng tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2025Theo đó, căn nhà nghĩa tình quân – dân được xây dựng trị giá 126 triệu đồng. Trong đó, Ban Chỉ huy quân sự H.Bù Đốp hỗ trợ 106 triệu đồng và ngày công xây dựng, vốn của gia đình 20 triệu đồng.Gia đình tân binh Dương Duy Khánh có 5 thành viên, là một trong những hộ khó khăn về nhà ở tại địa phương. Bố mẹ không có việc làm ổn định, lại hay đau yếu nên căn nhà xập xệ đã nhiều năm nhưng không đủ điều kiện xây lại. Nhận thức hoàn cảnh khó khăn của gia đình, Khánh phải nghỉ học sớm phụ giúp gia đình để các em tiếp tục đến trường. Trước khi đi nhập ngũ, Khánh đã có thời gian làm việc tại Ban Chỉ huy quân sự xã Thanh Hòa.Vì yêu môi trường quân ngũ, ước mơ được khoác trên mình bộ quân phục, dù được nằm trong diện tạm hoãn nghĩa vụ quân sự nhưng Khánh đã quyết tâm xung phong lên đường nhập ngũ, hoàn thành ước mơ được làm người lính và mong muốn góp sức trẻ của mình phát huy truyền thống quê hương.Theo đại diện Ban Chỉ huy quân sự H.Bù Đốp, trong chuyến thăm hỏi động viên thanh niên trước khi lên đường nhập ngũ, thấu hiểu và chia sẻ trước hoàn cảnh khó khăn của gia đình em Khánh, phải sống trong ngôi nhà bị xuống cấp, hư hỏng nặng, có thể sập bất cứ lúc nào nên đơn vị cùng địa phương đã quyết tâm, hỗ trợ xây mới ngôi nhà cho gia đình em, để em yên tâm thực hiện nhiệm vụ."Được cùng khởi công căn nhà mơ ước không chỉ của gia đình mà cá nhân nhân em cảm thấy rất vui và hạnh phúc. Cảm ơn sự quan tâm kịp thời của các cấp chính quyền và Ban Chỉ huy quân sự huyện. Em hứa sẽ quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao trong quân ngũ", Khánh chia sẻ.Bà Nguyễn Kim Hạnh (mẹ của Khánh) cũng xúc động và tự hào vì trước ngày con nhập ngũ lại được hỗ trợ căn nhà, đồng thời hứa sẽ động viên con an tâm tư tưởng, chấp hành tốt kỷ luật quân đội, cố gắng lao động, rèn luyện để trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.
